(Esan Ozenki, 1999)
NEWROZ: THE KURDISH NEW YEAR
FOR YOU IT'S THE NEW YEAR
HERE IT'S SPRING
THE 21 OF MARCH
IS THE BIG FIESTA
WE USE FIRE
IN HONOUR OF THE SUN
OTHER FLAMES, HOWEVER,
HAVE BURNT OUT VILLAGES
AND VILLAGERS
NEWROZ
HALABJA' S WILL
THE KURDISH GUERNICA
WON'T DIE SO QUICKLY
THE EARTH SCORCHES
THE FLAME WON'T GO OUT
I CARESS YOU AND
FEEL THE SCARS
THE WOUNDS OF TORTURE
STILL RAW
THE LIGHT OF DAWN
WILL SET OFF THE FIRELIGHT
KURMANCI THE KURDISH
TONGUE
LEARNT IN ORDER TO LIVE
HOLDING UP THE LITTLE
FINGER
TO DANCE THE HALAY
THIS IS KOMMAGENE
THE PLACE FOR EVERYBODY
THE SATURDAY MOTHERS
HAVE SOWN THE SEED
NEWROZ
THE NEWROZ DAY BONFIRE
CONVERTED INTO A MASSACRE
DOESN'T DIE SO QUICKLY
FOR YOU IT'S THE NEW YEAR
HERE IT'S SPRING
WE USE THE FIRE
AS AN OFFERING TO THE SUN
I CARESS YOU AND
THE FIRE DOESN'T GO OUT
THIS IS KOMMAGENE
THE PLACE FOR EVERYBODY
BLOWING
COMING AND GOING
HURRICANES
HURRICANES
COMING AND GOING
BLOWING . . .
HONDURAS, MEXICO
BLOWING . . .
NICARAGUA, EL SALVADOR
BLOWING . . .
BELIZE, GUATEMALA
BLOWING . . .
FLEEING THE HURRICANES
HURRICANE MITCH
HAS ALREADY GONE
IT'LL HAVE GONE
TO THE OTHER STREET
HURRICANE MITCH
HAS ALREADY GONE
SWALLOWED BY THE SEA
BUT THERE IS ANOTHER
CLASS OF HURRICANE
WHEN IT'S NOT
KILLING THROUGH HUNGER,
IT IS WITH BULLETS
HURRICANE SOMOZA,
IMPOSITION!
MOBILE OIL SPECIAL,
IMPOSITION!
UNITED FRUIT COMPANY
IMPOSITION!
THE INTERNATIONAL
MONETARY FUND
THE US MARINE CORPS
THE BANK OF AMERIKKKA
D'AUBUISSON, EISENHOWER
THE UNITED PRESS
(ALSO USURPING INFORMATION)
GENERAL ELECTRIC,
THE WORLD BANK
OR THAT HOARY OLD ONE,
THE EXTERNAL DEBT . . .
HURRICANES
COMIMG AND GOING
BLOWING . . .
COSTA RICA, PANAMA
BLOWING . . .
ALL OF CENTRAL AMERICA
BLOWING . . .
BELIZE, GUATEMALA
BLOWING . . .
FLEEING THE HURRICANE S
Leku askotan ibilia naiz eta Ferminen arrastoekin topo egin dut han eta hemen. Haren taldearen izena zen batzuetan, horman sumindura bizian grafitiratua, kanta bateko oihartzun erebeldeak ziren beste batzuetan, oihu garratza beste zenbaitetan. Baina musikarako deia egiten zuen imintzioarekin egin nuen topo gutiz gehienetan, musika haren ideologiarako deia zen hura, baita musika hura idatzi zuen tipoaganako deia ere. Kortaturi zernahi leporatzen zioten ska bandak topatu nituen Mexikon (nor arraio ziren Lauren Aitken, Specials, Skatalites edo Desmond Dekker?). X-an gurutzaturiko aizkorak azaldu zitzaizkidan Parisen, banda handi egun isilpeko baten jantzietan eta ;garrantzitsuagoa da hau; gogoan! Kuban jakin nuen zeinen garrantzitsua izan zen Ferminek Dutekoekin eginiko azken bisitaldia rocka Rolling Stonesenez baino Cheren irakatsiez mamitzen duten talde ugarientzat.
Estatu Batuetan, Venezuelan edo Argentinan sumaturiko arrastoez ere mintza ninteke; nonahi aurkitu ditut Kortatu, Negu Gorriak, Fermin Muguruza eta Dut, edo Ferminen beraren diskoak, baita haiengan sinetsi dituzten pertsonak ere. Gauzak aldatu beharraz, iraultzaz, justiziaz, borrokaz, mintzo zen jende hura sarritan. Haien artetik, inork gutxik esango zituen hiru hitz segidan euskaraz, eta ez ninduen horrek harritu: ez dago egia gorderik duena ulertzea beste aukerarik. Internazionalista izan zaitezke ;eta hala behar du, hala sentitzen baduzu; eta aldi berean zeure kulturaren alde borrokatu. Bokazio horrexek argitu du "Brigadistak sound system". Kanpotik barnerantz. Barnetik kanporatz. Ontzi komunikatuak luzatu ziren halako batean Irunen eta munduaren artean. Sekula ez dute hobe jardun, orain ongi ikusten ari garen bezala.
Leku askotan ibilia da Fermin eta lagun asko egin ditu bere musikaz. Eta horixe aurkeztu digu oraingoan bere lagunekin batean, ibilaldi horien diskoa, bidaia baten antzera enztuten dena. Eskalak: Paris, Habana, Caracas, Erroma, Buenos Aires, Los Angeles, Bartzelona, Biarritz, Londres, Azkarate. Ibilgailua: reggaea, bere oinarrizko mailatik ;roots; egungo bilakaeraren emaitzaraino ;jungle;, eta tartean ska festak, aldarrikapenak ragga klabean eta, areago, dub bat ere. Mad Professor aitzindari handiak fakturatua da azken hau, diskoari hasiera eta bukaera ematen dion kanta, Urrun. Banda Bassotiko anaia batzuekin abiatu da Fermin, Desorden Públicoko metal suntsitzaileekin (Latinamerikako ska hoberena) segitu du eta bat egin du ondoren Angelo Mooreren (Fishbone) ahotsarekin. Makinak programatu dituzte, han eta hemen, Xabi Peryk eta Tom Darnalek (P18aren ondoko ikus-ameslariak) Tijuana No eta Aztlan Underground musika-muga latz, gogor eta bizi baten ikuspegi desberdinak eskaini dituzte. Mendean galduriko lagun leial baten ikuspegia, Manu Chao. Amparonoiaren bizitasuna. Hechos contra el decorokoen adorea. Inadaptats eta Parabellum. Eta hor daude beti Iñigo Muguruza eta Kaki Arkarazo bidai lagunak (diskoaren alde handi baten ingeniaria da Kaki). Eta Van-Van mitikoen tinba-brigadakoen haize eta perkusio-soinuak. Eta Todos tus Muertos/Lumumbakoen dub-konexioa. Eta Spartak Dub Internationalekoen ragga. Ezin konta ahala lagun eta ideiakide daude hemen, Brigadistak sound system honen kaxa korrokilduetatik datorkigun grafiti sumindu horren, oihartzun errebelde horren, oihu garratz horren ezinbesteko osagarriak dira guztiak. Ozen entzun bedi!
Bruno Galindo